نویسندگان
1 گروه فیزیوتراپی و توانبخشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان،ایران، رشت
2 شهرک رضا ارغوان 26 فرعی چهار انتهای کوچه بن بست طبقه 4 ساختمان آجر سفید
3 آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی دانشگاه گیلان، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، ایران، رشت،
چکیده
زمینه و هدف
راستای ساجیتال لگن (The sagittal alignment of the pelvis)، سازوکار اساسی برای حفظ وضعیت تعادل بدن و ستون فقرات است که در فرایندهای افزایش سن و تغییر شکل‌های ستون فقرات ممکن است دچار تغییرات شود. شاخص‌های لگن که همان تعریف راستای ساجیتال لگن است، در دو طبقه‌بندی ارزیابی شده است: شاخص‌های وضعیتی لگن (Positional pelvic parameters) و شاخص‌های آناتومیکی لگن (1). تیلت لگن یکی از دو متغیری است (متغیر دیگر شیب خاجی است) که در مقایسه با دیگر شاخص‌های وضعیتی لگن بیشتر ارزیابی و تجزیه‌وتحلیل شده و همیشه یکی از چالش‌های محققان و فیزیوتراپیست‌ها در چگونگی اندازه‌گیری بوده است (2). با توجه به وجود اطلاعات ضد و نقیض و اهمیت موضوع، هدف از این مقالة مروری، بررسی عوامل مؤثر همچون عملکرد عضلات، موقعیت قرارگیری نواحی و اندام‌های مختلف بدن بر تیلت لگن
است و در نظر دارد تأثیر تمرینات مختلف ورزشی را بر زاویة تیلت لگن مورد بحث قرار دهد.
روش پژوهش
دسترسی به مقالات با استفاده از بانک‌های اطلاعاتی و موتورهای جست‌وجو مانند Google Scholar، PubMed، Science Direct و Elsevier با کلیدواژه‌های Pelvic Tilt, Pelvic Review, Pelvic,، Pelvic Assessment، Pelvic Evaluation و کلیدواژه‌های فارسی؛ تیلت لگن و لگن خاصره در سایت‌های پایگاه مجلات کشور (MAGIRAN)، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) صورت گرفت. بازة زمانی مقالات مورد استفاده از سال 1980 تا 2023 میلادی بود. روش انتخاب مقالات در شکل 2 مشخص شده است. در این تحقیق 22 مقالة لاتین و 2 مقالة فارسی بررسی شد. همچنین پژوهش‌ها بر اساس مقیاس PEDro که یک مقیاس 11 امتیازی است، از لحاظ کیفی ارزیابی شدند. با توجه به اینکه هدف این مقالة مروری این بود که عوامل تأثیرگذار بر تیلت لگن خاصره را تا حد ممکن بررسی کند، بنابراین هیچ‌گونه معیار ورود و خروج خاصی در خصوص سن آزمودنی‌ها در نظر گرفته نشد، بنابراین جامعة آماری پژوهش بسیار گسترده و شامل افراد عادی و سالم بود.
یافته‌ها
پس از بررسی و مطالعة مقالات متعدد، نتایج تحقیق در دو قسمت رابطة تیلت لگن با عملکرد عضلات مؤثر بر آن و ارتباط تمرینات مختلف ورزشی و وضعیت لگن (به‌اختصار در جدول 1) طبقه‌بندی شد. نتایج این تحقیق مشخص کرد که در مورد ارتباط میان تیلت لگنی و عملکرد عضلات و تأثیرات تمرینات ورزشی اطلاعات ضد و نقیضی وجود دارد. بیان شده است که عضلات شکمی با تأثیر بر ناحیة لومبار لوردوسیس می‌تواند بر تیلت
لگن و بر میزان قوس کمری تأثیرگذار باشد (3). اگرچه اطلاعات ضد و نقیضی در تحقیقات گزارش شده است، اما به‌نظر می‌رسد چنین ارتباطی وجود دارد (4، 5، 6) و با تقویت عضلات شکمی، تیلت قدامی لگن کاهش می‌یابد (4).
بحث و نتیجه‌گیری
از آنجایی که هدف از این تحقیق مروری، بررسی عواملی همچون عملکرد عضلانی و اثر تمرینات مختلف بر تیلت لگن بود، به‌نظر می‌رسد به‌علت نتایج ضد و نقیض در این موضوعات، همچنان نتیجه‌گیری قطعی در این خصوص بسیار سخت و دشوار است و باید مورد توجه تحقیقات آینده و مطالعاتی با ارزش کیفی خوب و عالی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که حالت‌ها و روش‌های اندازه‌گیری تیلت لگن (در وضعیت‌های ایستاده، خوابیده یا در حال حرکت) می‌تواند تأثیر بسیار مهمی در نتایج مطالعات و معنا‌داری یا عدم تأثیرگذاری برنامه‌های تمرینی مختلف (کششی، تقویتی، یا ورزش‌های دیگر) بر زاویة تیلت لگن خاصره داشته باشد و محققان باید از اندازه‌گیری و مشاهدة زاویة تیلت لگن در حالت ایستاده بپرهیزند. اگرچه به‌نظر می‌رسد نتایج ضد و نقیضی در خصوص تأثیرات تمرینات ورزشی مانند یوگا، شنا، انعطاف‌پذیری، تعادلی و قدرتی بر تیلت لگن وجود دارد، نتایج مشخص کرد که تقویت عضلات ناحیة شکمی موجب کاهش تیلت لگنی می‌شود و در افرادی که دارای قدرت عضلات همسترینگ طبیعی‌اند، هیچ الزامی وجود ندارد که ارتباطی بین تغییرات در طول این گروه عضلانی با تیلت لگن وجود داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
)